تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه 272
«٢٧٢»لَیْسَ عَلَیْکَ هُداهُمْ وَ لکِنَّ اللّهَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ وَ ما تُنْفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ هدایت یافتن آنان برعهده تو نیست،بلکه خداوند هرکه را بخواهد(و شایسته باشد)هدایت مىکند.و آنچه را از خوبىها انفاق کنید،به نفع خودتان است.و جز براى کسب رضاى خدا انفاق نکنید و(پاداش)آنچه از خوبىها انفاق کنید،به طور کامل به شما داده خواهد شد و بر شما ستم نخواهد شد.
نکتهها:
در تفسیر مجمع البیان و کبیر فخر رازى، شأننزولهایى براى آیه ذکر شده است که از مفاد آنها بر مىآید که مسلمانان در انفاق به فقراى مشرک و غیر مسلمان شک داشتند،وقتى از رسول خدا صلى الله علیه و آله پرسیدند،این آیه نازل شد.
ضمناً در سیرهى عملى پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و اهل بیت او علیهم السلام نمونههاى زیادى از کمک به غیر مسلمانان مشاهده مىشود که حتّى براى کسانى که به آن بزرگواران ناسزا مىگفتند و یا حقّ آنان را غصب کرده بودند،دلسوز و خیرخواه بودند.
پیامها:
١-از ایجاد فشار اقتصادى و ترک انفاق،براى ایمان آوردن کفّار استفاده نکنید.
«لَیْسَ عَلَیْکَ هُداهُمْ... وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ»
٢-هدایت،توفیق الهى است که تنها شامل دلهاى آماده مىشود. «یَهْدِی مَنْ یَشاءُ»
٣-رسیدگى به محرومان،یک وظیفه انسانى است.پس بر غیر مسلمانان نیز انفاق کنید. «وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ»
٤-اسلام،مکتب انسان دوستى است و فقر و محرومیّت را حتّى براى غیر مسلمانان نیز نمىپسندد. «وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِکُمْ»
٥-فایدهى انفاق به خودتان بازمىگردد و روح سخاوت را در شما زنده مىکند.
با انفاق از پیدایش اختلافات طبقاتى و انفجارهاى اجتماعى جلوگیرى شده و در جامعه ایجاد محبّت مىگردد.انفاق مایه محرومیّت شما نیست،بلکه سبب مصونیّت شماست.«فلانفسکم» ٦-جز براى خداوند انفاق نکنید.زیرا تمام فوائد و آثار دنیایى آن،دیر یا زود از میان مىرود،ولى اگر انفاق براى خدا باشد،تا ابد از برکات آن بهرهمند خواهید بود. «إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ»
٧-مال و دارایى خیر است. «ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ»
٨-در انفاق دستودلباز باشید.زیرا آنچه انفاق مىکنید،بدون کم و کاست بازخواهید گرفت. «یُوَفَّ إِلَیْکُمْ»
٩-بهرهگیرى در قیامت،زمانى است که هدف از انفاق تنها رضاى خدا باشد. «إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ... یُوَفَّ إِلَیْکُمْ»