تفسیرقرآن:سوره آل عمران؛آیه 20
«٢٠»فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلّهِ وَ مَنِ اتَّبَعَنِ وَ قُلْ لِلَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ وَ الْأُمِّیِّینَ أَ أَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَیْکَ الْبَلاغُ وَ اللّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ
( ازاین‌رو)پس اگر با تو به گفتگو و ستیز و محاجّه برخاستند،(با آنها مجادله مکن و)بگو:من و پیروانم روى به خدا تسلیم کرده‌ایم.و به اهل کتاب(یهود و نصارى) و امیّین(مشرکان بى‌سواد مکّه)بگو:آیا شما هم(در برابر خدا)تسلیم شده‌اید، پس اگر تسلیم شدند و اسلام آوردند همانا هدایت یافته‌اند و اگر سرپیچى کردند (نگران مباش،زیرا)وظیفه‌ى تو فقط رساندن دعوت الهى است،(نه اجبار و اکراه)و خداوند به حال و عمل بندگان بیناست.
نکته‌ها:
اینکه مى‌گویند:سخن کز دل برآید،لاجرم بر دل نشیند،قانون کلّى نیست؛زیرا سخن پیامبر از دل بود،ولى بر دل کفّار نمى‌نشست.
با آنکه حضرت از عمق دل مى‌فرمود: «أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ» من با تمام وجود تسلیم خدا هستم،امّا گروهى اعراض مى‌کردند؛ «وَ إِنْ تَوَلَّوْا»
محور اصلى دین،تسلیم حقّ بودن است که در آیه‌ى قبل و این آیه چهار بار مطرح شده است.«الاسلام،أسلمت،أسلمتم،أسلموا»
پیام‌ها:
١-جدال و محاجّه،از خصلت‌هاى مخالفان انبیاست. «فَإِنْ حَاجُّوکَ»
٢-ابلاغِ رسالت و استدلال آرى،ولى ستیز با افراد لجوج ممنوع. «فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ»
٣-به مجادلات بى‌نتیجه و بیهوده،پایان دهید. «فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ»
٤-در گفتگوها،موضع خود و یاران خود را صریح اعلام کنیم. «فَإِنْ حَاجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ... وَ مَنِ اتَّبَعَنِ» ٥-پیروان واقعى پیامبر،کسانى هستند که تسلیم خدا باشند. «أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلّهِ وَ مَنِ اتَّبَعَنِ»
٦-آنچه انسان را در برابر گفتگوهاى مغرضانه حفظ مى‌کند،اتصال به خداوند است. «أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلّهِ»
٧-انبیا با تمام وجود و با عشق و نشاط به خدا دل بسته‌اند. «وَجْهِیَ لِلّهِ»
٨-توجّه رهبر،باید هم به افراد با فرهنگ باشد و هم به عوام مردم. «أُوتُوا الْکِتابَ وَ الْأُمِّیِّینَ»
٩-کتاب‌هاى آسمانى،یک سند فرهنگى ارزشمند براى جوامع بشرى است.در آیه مردم به دو دسته تقسیم شده‌اند؛فرهنگیان و عوام. «أُوتُوا الْکِتابَ وَ الْأُمِّیِّینَ»
١٠-هدایت واقعى،در سایه‌ى تسلیم بودن در برابر خداوند است. «فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا»
١١-انسان در انتخاب راه آزاد است،نه مجبور. «فَإِنْ أَسْلَمُوا... وَ إِنْ تَوَلَّوْا...»
١٢-علم و کتاب به تنهایى کافى نیست،چه‌بسا علم باشد،ولى تسلیم نباشد.
«أُوتُوا الْکِتابَ... وَ إِنْ تَوَلَّوْا»
١٣-ما مأمور انجام وظیفه‌ایم،نه ضامن نتیجه. «فَإِنَّما عَلَیْکَ الْبَلاغُ»
١٤-خداوند از طریق پیامبران،با مردم اتمام حجّت مى‌کند. «فَإِنَّما عَلَیْکَ الْبَلاغُ»
