تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه278
«٢٧٨»یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ
اى کسانى که ایمان آوردهاید! تقواى الهى پیشه کنید و آنچه را از (مطالبات)ربا باقى مانده است،رها کنید،اگر ایمان دارید.
نکتهها:
در آیات قبل به مفاسد ربا اشاره شد که ربا فرد و جامعه را از تعادل خارج و آشفته مىکند؛ «یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ» و روشن شد که ربا در حقیقت کم شدن است،نه زیاد شدن؛ «یَمْحَقُ اللّهُ الرِّبا» اکنون نهى از ربا را صریحاً بیان مىکند. «ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا»
در تفاسیرِ مجمع البیان،المیزان و مراغى نقل شده است که وقتى آیه تحریم ربا نازل شد، برخى از صحابه همانند خالد بن ولید،عباس و عثمان،از مردم مقدارى طلب از بابت ربا داشتند،آنها در مورد طلبکارى خود،از پیامبر صلى الله علیه و آله کسب تکلیف کردند و آیه فوق نازل شد.
پیامبر صلى الله علیه و آله بعد از نزول این آیه فرمود:عباس،عموى من نیز حقّ مطالبه ربا ندارد و قبل از همه،باید خویشان من دست از ربا بردارند.همچنان که در طى خطبهاى فرمود:«و کل ربا فى الجاهلیة موضوع تحت قدمى هاتین و اول ربا اضع ربا العباس»تمام رباهاى مقرّر در دوره جاهلیّت را زیر پاى مىاندازم و از همه پیشتر رباهایى که براى عباس است. ١
پیامها:
١-رباخوارى،از عادات زمان جاهلیّت بود که مسلمانان صدر اسلام نیز به آن آلوده بودند. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا... ذَرُوا» ٢-تقوا،مرحله بالاترى از ایمان است. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ»
٣-رباخوار،مالک بهره نمىشود و اسلام سود رَبَوى را به رسمیّت نمىشناسد.
«ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا»
٤-لازمهى ایمان و تقوا،صرف نظر کردن از مال حرام است. «إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ»