تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه271
«٢٧١»إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمّا هِیَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ یُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئاتِکُمْ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
اگر صدقات را آشکارا بدهید،پس آن کار خوبى است،ولى اگر آنها را مخفى ساخته و به نیازمندان بدهید،پس این براى شما بهتر است و قسمتى از گناهان شما را مىزداید و خداوند به آنچه انجام مىدهید آگاه است.
نکتهها:
امام باقر علیه السلام ذیل این آیه فرمود:زکات واجب را علنى پرداخت کنید،ولى زکات مستحبّ را مخفیانه بدهید. ٢شاید دلیل این باشد که زکات واجب یک وظیفه عمومى،معمولى و دور از ریا است.گرچه آیه در مورد کمکهاى مالى است،ولى در فرهنگ اسلام،به هر کار خیرى صدقه گفته مىشود.حتّى اگر سنگى را از میان راه مسلمانان کنار زدیم،صدقه است.
بنابراین کمک به محرومان از طریق علم و آبرو و وساطت نیز صدقه مىباشد.
پیامها:
١-انفاقِ علنى،سبب تشویق دیگران و رفع تهمت بخل از انسان و یک نوع تبلیغ عملى است. «فَنِعِمّا هِیَ»
٢- بااینکه صدقات و زکات،مصارف زیادى دارد،لکن نام فقرا در آیه نشانه اولویّت آنان است. «تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ»
٣-شما باید به سراغ فقرا بروید،نه آنکه آنان به سراغ شما بیایند. «تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ» و نفرمود:«یأتکم الفقراء»
٤-انفاقِ پنهانى،از ریا و خودنمایى دور و به اخلاص نزدیک است و آبروى گیرنده صدقه را محفوظ نگه مىدارد. «فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ»
٥-انسان،غریزه سودجویى و خیرخواهى دارد،گرچه در مصداق گاهى به سراغ شر مىرود.لذا پیامبران الهى،مصادیق و نمونههاى خیر را براى انسان بیان کردهاند. «فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ»
٦-کمک به فقرا،بخشى از گناهان صغیره را مىبخشد. «یُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئاتِکُمْ» «سیئات»در قرآن در برابر گناهان کبیره آمده و به گناهان صغیره گفته مىشود. ١
٧-آنچه مهم است علم خداست،نه اطلاع و آگاهى مردم. «وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ»