تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه267
«٢٦٧»یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ وَ مِمّا أَخْرَجْنا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ لا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلاّ أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ
اى کسانى که ایمان آوردهاید! از پاکیزهترین چیزهایى که بدست آوردهاید و از آنچه ما براى شما از زمین رویانیدهایم،انفاق کنید و براى انفاق به سراغ قسمتهاى ناپاک(و پست)نروید،در حالى که خود شما هم حاضر نیستید آنها را بپذیرید مگر از روى اغماض(و ناچارى)و بدانید خداوند بىنیاز و ستوده است.
نکتهها:
آیات قبل،شرایط انفاقکننده را مطرح کرد و این آیه شرایط چیزهایى را بیان مىکند که به محرومان انفاق مىشود.
امام باقر علیه السلام ذیل این آیه فرمودند:بعضى از مسلمانان درآمدهاى حرامى مانند ربا داشتند که صرف فقرا مىکردند،این آیه آنان را نهى نمود. ١
پیامها:
١-هدف از انفاق،رهایى از بخل است،نه رهایى از اشیاى بىارزش و نامطلوب.
«أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما کَسَبْتُمْ»
٢-در انفاق،تفاوتى میان پول نقد یا کالا نیست. «ما کَسَبْتُمْ... مِمّا أَخْرَجْنا»
٣-بخششِ بادآوردهها مهم نیست،بلکه بخشش از دسترنج،داراى ارزش است. «ما کَسَبْتُمْ»
٤-در انفاق باید کرامت محرومان محفوظ بماند. «وَ لا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ»
٥-نه تنها از چیزهاى ناپاک و پست انفاق نکنید،بلکه به فکر آن نیز نیفتید. «وَ لا تَیَمَّمُوا» ٦-وجدان انسان،بهترین معیار براى شناخت پسندیده و ناپسند است.هرآنچه را مىپسندى که به تو انفاق کنند،شایسته است که انفاق کنى و اگر آن را دوست نمىدارى،شایستهى انفاق نیست. «لَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلاّ أَنْ تُغْمِضُوا»
٧-هر فرد ثروتمندى احتمال فقیر شدن خود را بدهد،شاید روزى دستِ دهنده شما،دستِ گیرنده شد.«آخذیه»
٨-گرفتن مال نامرغوب،نشانه رضایت فقرا نیست،بلکه نشانهى استیصال آنان است.«تغمضوا»یعنى شما هم با اغماض و سختى ممکن است چیزى را بگیرید،ولى این نشانهى رضایت شما نیست.
٩-اثر انفاق به خود شما بر مىگردد،وگرنه خداوند غنى و بىنیاز است. «أَنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ»
١٠-غناى الهى همراه با کمالات و محبوبیّت است. «غَنِیٌّ حَمِیدٌ»