تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه258
«٢٥٨»أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِی حَاجَّ إِبْراهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتاهُ اللّهُ الْمُلْکَ إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ قالَ أَنَا أُحْیِی وَ أُمِیتُ قالَ إِبْراهِیمُ فَإِنَّ اللّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِها مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ وَ اللّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمِینَ
آیا آنکس (نمرود)را که خداوند به او پادشاهى داده بود،ندیدى که با ابراهیم دربارهى پروردگارش محاجّه و گفتگو مىکرد؟زمانى که ابراهیم گفت:خداى من کسى است که زنده مىکند و مىمیراند،او گفت:من هم زنده مىکنم و مىمیرانم.ابراهیم گفت:خداوند خورشید را از مشرق مىآورد،پس تو(که مىگویى حاکم بر جهان هستى،)خورشید را از مغرب بیاور.(در اینجا بود که)آن مرد کافر مبهوت و وامانده شد.و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمىکند. نکتهها:
در آیهى قبل خواندیم که خداوند ولىّ مؤمنان است و آنان را از ظلمات خارج و بهسوى نور مىبرد،این آیه و آیات بعد نمونههایى از ولایت خداوند و بیرون آوردن از ظلمات به نور را مطرح مىکند.
در روایاتِ تاریخى آمده است که نمرود از پادشاهان بابل بود و حکومت مقتدرانهاى داشت او با حضرت ابراهیم دربارهى خداوند مباحثه و مجادله کرد.وقتى حضرت ابراهیم گفت:
پروردگار من آن است که زنده مىکند و مىمیراند،او گفت:من نیز زنده مىکنم و مىمیرانم.
سپس دستور داد دو زندانى را حاضر کردند،یکى را آزاد نمود و دیگرى را دستور داد بکشند.
وقتى ابراهیم علیه السلام این سفسطه و مغالطه را مشاهده کرد که این شخص چه برداشتى از زنده کردن و میراندن دارد و چگونه مىخواهد افکار دیگران را منحرف کند،فرمود:خداوند طلوع خورشید را از مشرق قرار داده است،اگر تو ادّعا دارى که بر جهانِ هستى حکومت دارى و همه چیز در اختیار و تحت قدرت توست،خورشید را از مغرب بیرون بیاور!.آن موقع بود که نمرود مبهوت ماند و پاسخى جز سکوت نداشت.
پیامها:
١-هرکس هرچه دارد از اوست.کافران نیز در دنیا از نعمتهاى او بهرهمند مىشوند،ولى از آن سوءاستفاده مىکنند. «آتاهُ اللّهُ»
٢-قدرت و حکومت مىتواند عامل استکبار و غرور گردد. «آتاهُ اللّهُ الْمُلْکَ... أَنَا أُحْیِی وَ أُمِیتُ...»
٣-توجّه به افکار عمومى و قضاوت مردم لازم است.گرچه پدیدهى حیات یکى از راههاى خداشناسى است و جواب نمرود صحیح نبود،ولى آن بحثها و مجادلهها،افکار عمومى را پاسخ نمىگفت. «رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ»
٤-مغالطه و سفسطه،ترفند اهل باطل است. «أَنَا أُحْیِی وَ أُمِیتُ»
٥-حقّ،اگر منطقى و مستدل ارائه شود،بر باطل پیروز و حاکم است. «فَأْتِ بِها مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ» ٦-در مباحثهها از استدلالهاى فطرى،عقلى و عمومى استفاده کنید،تا مخالفِ لجوج نیز مقهور و مبهوت شود. «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ»
٧-کافر ظالم است،زیرا به خود و مقام انسانیّت ظلم کرده است. «لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمِینَ»
سلام
متشکرم