تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه251
«٢٥١»فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللّهِ وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ وَ آتاهُ اللّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَةَ وَ عَلَّمَهُ مِمّا یَشاءُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَ لکِنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعالَمِینَ
سپس آنها(طالوت و یاران او)به اذن خداوند،سپاه دشمن را درهم شکستند و داود(که جوانى کمسنوسال ،ولى مؤمن،شجاع و از یاران طالوت بود،)جالوت را (که فرمانده سپاه دشمن بود)کشت،و خداوند حکومت و حکمت به او عطا نمود و از آنچه مىخواست به او آموخت.و اگر خداوند(فساد)بعضى از مردم را بهوسیله بعضى دیگر دفع نکند،قطعاً زمین را فساد مىگرفت.ولى خداوند نسبت به جهانیان لطف و احسان دارد.
نکتهها:
براساس روایات،داود علیه السلام براثر همین شجاعت و دلاورى به مقام نبوّت رسید و فرزندش سلیمان علیه السلام نیز از انبیاى الهى گردید.
در روایات مىخوانیم که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند:خداوند به خاطر یک مسلمان صالح،بلا را از صدهزار خانه از همسایگان دور مىکند.سپس آن حضرت این آیه را تلاوت نمودند:
«وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ...» ١
با توجّه به آیات گذشته معلوم مىشود که عوامل پیروزى در چند چیز است:
١-رهبر توانا و لایق. «زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ»
٢-پیروان مؤمن. «قالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا اللّهِ»
٣-توکّل. «کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّهِ»
٤-صبر و استقامت. «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا»
٥-انگیزهى الهى داشتن. «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ» پیامها:
١-گرچه تلاش و جهاد از شما بود،امّا شکست دشمن بدست خداوند است.
«فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللّهِ»
٢-دعاهاى خالصانه رزمندگان و مجاهدان،مستجاب مىشود. «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ. فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللّهِ»
٣-تا استعداد،لیاقت،ایثار و سابقه درخشانى نباشد،انسان مورد لطف خاصّ الهى قرار نمىگیرد. «وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ وَ آتاهُ اللّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَةَ»
٤-در جبهه و جهاد،لبۀ تیز حمله بهسوى فرماندهى دشمن باشد. «قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ»
٥-نام کسانى را که در جنگ مردانگى از خود نشان دادهاند،زنده نگاه دارید.
«قَتَلَ داوُدُ»
٦-نابودى رهبر کفر،عامل تار و مار شدن لشکر او مىشود. «فَهَزَمُوهُمْ... قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ»
٧-اگر در برابر متجاوز و ظالم دفاع صورت نگیرد،فساد و تباهى زمین را فرا خواهد گرفت. «لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ... لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ»
٨-جنگ با مفسدان،یک ضرورت است.اگر عنصر مضرّ حذف نشود،عناصر دیگر به تباهى کشیده مىشوند. «لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ... لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ»
٩-اراده و فضل الهى از راه عوامل طبیعى عملى مىشود. «دَفْعُ اللّهِ... بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ»
١٠-حکم جهاد و دفاع در برابر متجاوز،فضل الهى است. «اَللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعالَمِینَ»