تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه235
«٢٣٥»وَ لا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّساءِ أَوْ أَکْنَنْتُمْ فِی أَنْفُسِکُمْ عَلِمَ اللّهُ أَنَّکُمْ سَتَذْکُرُونَهُنَّ وَ لکِنْ لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاّ أَنْ تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفاً وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّکاحِ حَتّى یَبْلُغَ الْکِتابُ أَجَلَهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ما فِی أَنْفُسِکُمْ فَاحْذَرُوهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ
و گناهى بر شما نیست که به طور کنایه(از زنانى که در عدّه وفات و یا در عدّه طلاقِ غیر رجعى هستند،)خواستگارى کنید،یا(تصمیم خود را)در دل نهان دارید.خداوند مىداند که شما آنها را یاد خواهید کرد،ولى با آنها وعده پنهانى(براى ازدواج مخفیانه)نداشته باشید،مگر آنکه(به کنایه) سخن پسندیده بگویید،ولى(در هر حال)اقدام به عقد ازدواج ننمایید تا مدّت مقرّر به سرآید،و بدانید که خداوند آنچه را که در دل دارید مىداند، پس از(مخالفت با)او بپرهیزید و بدانید خداوند آمرزنده و بردبار است.
نکتهها:
«عَرَّضْتُمْ» به معناى سخن همراه با تعریض و کنایه و «خِطْبَةِ» به معناى خواستگارى است.در این آیه اظهار تمایل به ازدواج در مدّت عدّه،بلامانع شمرده شده است،مشروط به اینکه صریح نبوده و با کنایه باشد.«قول معروف»در این موارد آن است که نحوه اظهار تمایل به خواستگارى،با ادب اجتماعى و با فراقى که زن داغدیده دارد،مناسبت داشته باشد، مثلاینکه بگوید:خداوند رحمت کند شوهرت را و به شما صبر عطا نماید،ولى دیگرانى که مانند شوهر سابق،شما را دوست بدارند پیدا مىشوند.
پیامها:
١-اسلام،دین فطرى است و انسان فطرتاً متمایل به ازدواج است.لذا اسلام اجازه مىدهد این خواسته حتّى در زمان عدّه،به نحو کنایه که عواطف بستگان جریحهدار نگردد،طرح شود. «لا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما عَرَّضْتُمْ»
٢-به غرائز و هیجانهاى نفسانى توجّه داشته باشید و به جاى سرکوب غرائز، جوانان را راهنمایى کرده و هشدار بدهید. «عَلِمَ اللّهُ أَنَّکُمْ سَتَذْکُرُونَهُنَّ وَ لکِنْ لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا»
٣-توجّه به زمان و حالات،در طرح پیشنهادات،یک اصل است.خواستگارى زن داغدار در ایام عده با صراحت،بىادبى یا بىسلیقگى و نوعى گستاخى است. «عَرَّضْتُمْ... تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفاً»
٤-کسى که بداند خداوند از درون او آگاه است،تقوا پیشه مىکند. «یَعْلَمُ ما فِی أَنْفُسِکُمْ فَاحْذَرُوهُ»
٥-سفارش به تقوا در هر حال،مخصوصاً در مسائل زناشوئى مورد نظر است.
«فَاحْذَرُوهُ»
٦-خداوند با حلم خود،کمصبرى شما را جبران مىکند.شما به قدرى عجله دارید که به سراغ زن داغدیده آن هم در ایام عدّه مىروید،ولى خداوند با حلم خود این کار را بر شما منع نکرده است. «أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ» ٧-به دنبال هشدار،زمینهى بازگشت را نیز فراهم کنید. «فَاحْذَرُوهُ... غَفُورٌ حَلِیمٌ»