تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه234
«٢٣٤»وَ الَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنْکُمْ وَ یَذَرُونَ أَزْواجاً یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما فَعَلْنَ فِی أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
و کسانى از شما که مىمیرند و همسرانى باقى مىگذارند،آن زنان باید چهار ماه و ده روز خویشتن را در انتظار نگاه دارند و چون به پایان مهلت (عدّه)شان رسیدند،گناهى بر شما نیست در آنچه(مىخواهند)دربارهى خودشان به طور شایسته انجام دهند.(و با مرد دلخواه خود ازدواج کنند.) و خداوند به آنچه عمل مىکنید آگاه است.
نکتهها:
در تفسیر المیزان،گزارشى از عقاید اقوام و ملل مختلف،در مورد زنانى که شوهران خود را از دست مىدهند،آمده است.در آنجا مىخوانیم:برخى اقوام معتقد بودند که باید بعد از مرگ شوهر،زن را زنده بسوزانند.و برخى دیگر مىگفتند که او را به همراه شوهر،زنده در زیر خاک دفن کنند.بعضى از اقوام براى همیشه ازدواج مجدّد همسر را ممنوع مىدانستند.و برخى زودتر از یک سال و یا نه ماه را مجاز نمىدانستند.
در میان بعضى از اقوام رایج بود که اگر مرد وصیّت کند،باید تا آن مدّت که وصیّت کرده همسرش ازدواج نکند و برخى نیز از همان لحظه مرگ،ازدواج مجدّد را مجاز مىدانستند.
در میان این عقاید انحرافى که افراط و تفریط در آنها نمایان است،اسلام نظریه خود را مبنى بر نگاه داشتن عدّه و سپس اجازه ازدواج با مرد دلخواه را در چارچوب شایستگى و معروف بودن،ارائه داده است.
در مدّت چهار ماه و ده روز عدّۀ وفات،روشن مىشود که آیا زن باردار است یا نه.البته این مدّت در مورد زنانِ غیر باردار است و زنان باردار باید تا وقت وضع حمل عدّهنگهدارند.
قرآن در بیشتر موارد مربوط به ازدواج،کلمهى«معروف»را به کار برده است.این نشاندهندۀ آن است که اساس هرگونه تصمیم باید عاقلانه و شرعپسند باشد.
پیامها:
١-مرگ،نابودى نیست،بلکه بازپس گرفتن کامل روح از جسم است.کلمه«توفّى» به معناى گرفتن کامل است. «یُتَوَفَّوْنَ مِنْکُمْ»
٢-زن،به محض فوت شوهرش،حقّ ازدواج با دیگرى را ندارد. «یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ»
٣-بستگان شوهر،حقّ دخالت در تصمیمات زنان بیوه را ندارند. «فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما فَعَلْنَ»
٤-ایمان به اینکه همهى کارها و تصمیمات ما زیر نظر خداوند است،بهترین پشتوانه تقواست. «وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ»