عصر ظهور

«٢٣٣»وَ الْوالِداتُ‌ یُرْضِعْنَ‌ أَوْلادَهُنَّ‌ حَوْلَیْنِ‌ کامِلَیْنِ‌ لِمَنْ‌ أَرادَ أَنْ‌ یُتِمَّ‌ الرَّضاعَةَ‌ وَ عَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ‌ رِزْقُهُنَّ‌ وَ کِسْوَتُهُنَّ‌ بِالْمَعْرُوفِ‌ لا تُکَلَّفُ‌ نَفْسٌ‌ إِلاّ وُسْعَها لا تُضَارَّ والِدَةٌ‌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلُودٌ لَهُ‌ بِوَلَدِهِ‌ وَ عَلَى الْوارِثِ‌ مِثْلُ‌ ذلِکَ‌ فَإِنْ‌ أَرادا فِصالاً عَنْ‌ تَراضٍ‌ مِنْهُما وَ تَشاوُرٍ فَلا جُناحَ‌ عَلَیْهِما وَ إِنْ‌ أَرَدْتُمْ‌ أَنْ‌ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلادَکُمْ‌ فَلا جُناحَ‌ عَلَیْکُمْ‌ إِذا سَلَّمْتُمْ‌ ما آتَیْتُمْ‌ بِالْمَعْرُوفِ‌ وَ اتَّقُوا اللّهَ‌ وَ اعْلَمُوا أَنَّ‌ اللّهَ‌ بِما تَعْمَلُونَ‌ بَصِیرٌ 
مادرانى که مى‌خواهند دوران شیردهى را کامل سازند،دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند.و خوراک و پوشاک این مادران،به وجهى نیکو برعهده (پدر و)صاحب فرزند است. هیچ‌کس جز به قدر توانش مکلف نمى‌شود.هیچ مادرى به خاطر فرزندش و نیز هیچ پدرى به خاطر فرزندش نباید دچار ضرر شود.و(اگر پدر نباشد،هزینه خوراک و پوشاک مادر)برعهده وارث اوست.و اگر پدر و مادر با توافق و مشورت یکدیگر بخواهند کودک را(زودتر از دو سال)از شیر بازگیرند،گناهى بر آنها نیست.و اگر(به جهت عدم توانایى یا عدم موافقت مادر)خواستید دایه‌اى براى فرزندانتان بگیرید،گناهى بر شما نیست،به شرط‍‌ اینکه آنچه را به وجهى پسندیده قرار گذاشته‌اید بپردازید.و از خدا پروا داشته و بدانید خدا به آنچه انجام مى‌دهید بیناست. 
نکته‌ها: 
در مورد پدر و مادر و فرزند،در این آیه کلمات«أب»و«اُمّ‌»نیامده،بلکه«والد»و«والده» آمده است.زیرا کلمات«أب»و«امّ‌»شامل عمو،معلّم و پدرزن مى‌شود.همان گونه که زنان پیامبر صلى الله علیه و آله امّهات مؤمنان هستند،نه والدات آنها. 
چون آیات قبل مربوط‍‌ به طلاق و جدایى زن و شوهر از یکدیگر بود،لازم است تکلیف کودکان و نوزادان نیز روشن شود،تا آنان فداى اختلافات پدر و مادر نشوند. 
توجّه به عواطف مادر،اهمیّت شیر مادر،مقدار نیاز طبیعى نوزاد به شیر و مدّت آن،در این آیه مطرح شده است. 
پیام‌ها: 
١-اسلام،دینى جامع است.حتّى براى تغذیه مناسب نوزاد با شیر مادر،برنامه دارد. «وَ الْوالِداتُ‌ یُرْضِعْنَ‌» 
٢-حتّى مادرِ طلاق داده شده،در شیر دادن نوزادش بر سایرین اولویّت دارد. 
«وَ الْوالِداتُ‌ یُرْضِعْنَ‌» 
٣-مدّت شیر دادن کامل دو سال است. «حَوْلَیْنِ‌ کامِلَیْنِ‌» 
٤-باید حقوق مالى و مادّى مادر و دایه در برابر شیر دادن فرزند پرداخت شود. «وَ عَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ‌ رِزْقُهُنَّ‌ وَ کِسْوَتُهُنَّ‌... إِذا سَلَّمْتُمْ‌ ما آتَیْتُمْ‌» 
٥-مقدار خرجى باید براساس عرفِ‌ شناخته شده و به قدر توانایى باشد. 
«بِالْمَعْرُوفِ‌ لا تُکَلَّفُ‌ نَفْسٌ‌ إِلاّ وُسْعَها» 
٦-تکلیف،براساس قدرت و به اندازه‌ى توانایى انسان است. «لا تُکَلَّفُ‌ نَفْسٌ‌ إِلاّ وُسْعَها» 
٧-فرزند نباید اسباب ضرر به والدین شود. «لا تُضَارَّ والِدَةٌ‌ بِوَلَدِها» 
٨-باید زندگى مادر در دوران شیردهى تأمین شود،هرچند پدر فرزند از دنیا رفته باشد. «وَ عَلَى الْوارِثِ‌ مِثْلُ‌ ذلِکَ‌» 
٩-از شیر گرفتن کودک،نیاز به مشورت و توافق والدین دارد. «فَإِنْ‌ أَرادا فِصالاً عَنْ‌ تَراضٍ‌ مِنْهُما وَ تَشاوُرٍ» 
١٠-زن و شوهر درباره امور نوزاد باید مشورت کنند. «تَشاوُرٍ» 
١١-در شیر دادن،اوّل مادر بعد دایه. «وَ الْوالِداتُ‌ یُرْضِعْنَ‌... إِنْ‌ أَرَدْتُمْ‌ أَنْ‌ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلادَکُمْ‌» 
١٢-رعایت تقوا در تغذیه کودکان،برعهده والدین است. «...وَ اتَّقُوا اللّهَ‌»