تفسیرقرآن:سوره بقره؛آیه214
«٢١٤»أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا یَأْتِکُمْ مَثَلُ الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِکُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتّى یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصْرُ اللّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِیبٌ
آیا گمان کردید داخل بهشت مىشوید و حالآنکه هنوز مانند آنچه بر پیشینیان شما گذشت به شما نرسیده است؟! آنان گرفتار تنگدستى و ناخوشى شده و چنان زیر و زبر شدند که پیامبر و افرادى که ایمان آورده و همراه او بودند،گفتند:یارى خدا چه وقت خواهد بود؟آگاه باشید که یارى خداوند نزدیک است.
نکتهها:
«بأساء»سختىهایى است که از خارج به انسان تحمیل مىشود،مثل جنگ و سرقت.
و«ضرّاء»سختىهاى درونى است،مانند بیمارى،زخم و جراحت.
این آیه یادآور تحمل سختى از سوى مؤمنان گذشته و هشدار و تسلاّیى براى مسلمانان است.حوادث سخت،آزمایش الهى است و مشکلاتى همچون حوادث تلخِ مالى و جانى همه براى ساخته شدن انسانهاست.
هر بلایى را عطایى با وى است هر کدورت را صفایى در پى است
زیر هر رنجى،گنجى معتبر خار دیدى،چشم بگشا گل نگر
در روایتى از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مىخوانیم:بهشت با سختىها پیچیده شده است. ١و در روایت دیگرى آمده:براى مؤمنان گرفتار در دنیا،چنان پاداشى است که دیگران مىگویند:
اىکاش این سختىها با سختى بیشترى براى ما بود. ٢آرى،مشکلات،عامل رشد و قرب و راه ورود به بهشت است.
نابرده رنج،گنج میسّر نمىشود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
تأخیر استجابت دعا،مایهى تردید نشود.خداوند بارها وعده داده است که «إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ» ٣انبیا و بندگان ما حتماً یارى مىشوند.و «کَتَبَ اللّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِی» ٤خداوند نوشته است که من و فرستادگانم پیروز هستیم.
به هر حال خداوند وعدهى پیروزى داده و ممکن است به دلائلى این وعدهها به تأخیر بیافتد،لکن این تأخیر نباید سبب تردید شود.
پیامها:
١-انتظار بهشت رفتن،تنها بخاطر ایمان داشتن و بدون سختى کشیدن،انتظار نادرستى است. «أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ...»
٢-در سنّتهاى الهى،هیچ تغییرى نیست.همه ملّتها و امّتها و افراد باید از کوران آزمایش بگذرند. «وَ لَمّا یَأْتِکُمْ مَثَلُ الَّذِینَ خَلَوْا»
٣-توجّه به مشکلات دیگران،عامل تسکین است.از تاریخ،عبرت و الگو بگیریم. «مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرّاءُ»
٤-آماده باشیم،آزمایشات الهى به قدرى سخت است که بعضى مواقع انبیا را نیز مضطرب مىکند. «یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصْرُ اللّهِ»
٥-در سختىها،انبیا از مردم جدا نبودند. «یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ»
٦-یکى از شروط استجابتِ دعا،اضطرار و قطع امید از غیر خداست. «مَتى نَصْرُ اللّهِ... إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِیبٌ»
٧-آرامبخشِ همهى مشکلات،یاد نصرت خداوند است. «أَلا إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِیبٌ»
٨-مقاومت،زمینهى دریافت نصرت الهى است. «مَسَّتْهُمُ... إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِیبٌ»