اعتقادات(۳۱ ):بحث امامت ازکی آغاز شد؟
بسمه تعالی
مى دانیم بعد ازپیامبر اسلام(ص) مسلمانان به دو گروه تقسیم شدند: عدّه اى معتقد بودند پیامبر(ص) جانشینى براى خود تعیین نکرده، و این امر را بر عهده امّت گذارده که آنها بنشینند و از میان خود رهبرى برگزینند- این گروه را«اهل سنّت »مى نامند. گروه دیگرى معتقد بودند که جانشین پیامبر(ص) همچون خود او باید معصوم از خطا و گناه باشد و داراى علم وافرى که بتواند رهبرى معنوى و مادى مردم را بر عهده بگیرد و اساس اسلام را حفظ کند و تداوم بخشد. آنها معتقد بودند تعیین چنین کسى تنها از سوى خدا و به وسیله پیامبر(ص)امکان پذیر ،است وپیامبر اسلام(ص) این کار را کرده، و على(علیه السلام) را به عنوان جانشین خود برگزیده است. این گروه را«امامیّه » یا«شیعه »مى نامند. هدف ما در این بحث هاى فشرده این است که این مسئله راطبق لئل عقلى وتاریخى و آیات قرآن، و سنّت پیامبر پى گیرى کنیم; ولى قبل ازورود در این بحث اشاره به چند نکته را ضرورى مى دانیم:
1- آیا این بحث اخت لف انگیز است؟ بعضى تا سخن از مسئلهامامت به میان مى آید ًفورا مى گویند امروز روز این حرف ها نیست! امروز روز وحدت مسلمین است، و گفتوگو از جانشین پیامبر(صلى هلل علیه وآله) مایه تفرقه و پراکندگى است! ما امروز دشمنان مشترکى داریم که باید به فکر آنها باشیم: صهیونیسم و استعمار غرب و شرق، و ،بنابراین این مسائل اخت لفى را باید کنار بگذاریم; ولى این طرز تفکّر مسلماً اشتباه است زیرا: او ال: آنچه مایه اخت لف و پراکندگى است جرّ و بحث هاى تعصب آمیز وغیر ،منطقى وپرخاشگرى هاى کینه توزانه است .ولى بحث هاى منطقى ومستدل ودور ازتعصّب ولجاجت و پرخاشگ رى، در محیطى صمیمانه و دوستانه، نه تنها تفرقه انگیز ،نیست بلکه فاصله ها راکم مى ،کند ونقاط مشترک راتقویت مى نماید. من در سفرهاى خود به حجاز براى زیارت خانه خدا کراراً بحث هایى باعلما و دانشمندان اهل سنّت داشته ،ام هم و ماهم آنها احساس مى کردیم این بحث ها نه تنها سوءِ اثرى در مناسبات ما ندارد; بلکه باعث تفاهم وخوش بینى بیشتر مى ،شود فاصله ها راکمتر مى کند وکین ههاى احتمالى از راسینه ها مى شوید. مهم این است که در این بحث ها روشن مى شود با مایکدیگر نقطه هاى مشترک فراوانى داریم که مى توانیم در برابر دشمنان ،مشترک روى آن تکیه و تأکید کنیم. اهل سنّت خود به چهار مذهب تقسیم مى شوند (حنفى ،ها حنبلى ،ها شافعى ها ومالکى ها )وجود این چهار ،گروه سبب تفرقه آنها نشده، و هنگامى که آنها حداقل فقه شیعه را به عنوان مذهب فقهى پنجم پذیرا گردند بسیارى از مشک لت و پراکندگى ها برطرف مى ،شود همان گونه که در این اواخر مفتى بزرگ اهل ،سنت رئیس دانشگاه لزهر مصر«شیخ شلتوت » گام مؤثرى برداشت و رسمیّت فقه شیعه را در میان اهل سنّت اع لم داشت، از این طریق کمک مؤثّرى به تفاهم اس لمى کرد و روابط دوستانه اى میان و اومرحوم «آیة هلل بروجردى» مرجع بزرگ عالم تشیّع برقرار شد. ًثانیا: ما معتقدیم تبلور اس لم بیش از هر مذهبى در مذهب شیعه است، و در عین این که بهتمام مذاهب اس لمى احترام مى گذاریم معتقدیم مذهب شیعه بهتر مى تواند اس لم راستین را در تمام ابعادش معرفى کند، و مسائل مربوط بهحکومت اس لمى را حل نماید.
چرا این مکتب را با دلیل و منطق به فرزندان خود نیاموزیم؟! و اگر این کار را نکنیم مسلماً به آنها خیانت کرده ایم. ما یقین داریم قطعاً پیامبر جانشینى براى خود تعیین کرده، چه اشکالى دارد این بحث را از طریق منطق و استد لل تعقیب کنیم؟ ولى باید در این بحث ها بهدقّت مراقب باشیم که عواطف مذهبى دیگران راجریحه دار نکنیم. ًثالثا: دشمنان اسلام براى برهم زدن اساس وحدت مسلمین آن قدر دروغ و تهمت به شیعیان در نزد سنّیان، و آن قدر دروغ و تهمت به سنّیان در نزد شیعیان بسته ،اند که در پاره اى ازکشورها بهکلّى آنها از راهم دور ساخته اند. هنگامى که ما مسئله امامت را به روشى که در با ال گفتیم مطرح کنیم و نقاطى را که شیعه بر آن تأکید دارد با لیلى از کتاب و سنّت روشن سازیم، معلوم مى گردد که این تبلیغات دروغ بوده، و دشمنان مشترک ما دست به سمپاشى زده اند. به عنوان مثال فراموش نمى کنم که در یکى ازسفرهاى حجاز بایکى ازرجال دی نى درجه اوّل عربستان سعودى لقات و بحث داشتیم، او اظهار مى داشت که من شنیده ام شیعه ها قرآنى غیر ازقرآن مادارند. من خیلى تعجّب کردم و به او گفتم: برادر تحقیق این امر خیلى ساده است! من از شما دعوت مى کنم که ًشخصا یانماینده شما ما بابیایید تابعد « ازمراسم عمره » بدون هیچ اطّلاع قبلى به ایران باز گردیم، در تمام خیابان ها وکوچه ها مسجد وجود ،دارد ودر هر مسجدى تعداد زیادى قرآن ،است به علاوه در خانه همه مسلمانان قرآن وجود دارد، به هر مسجدى که شما خواستید مى ،رویم و یا در هر خانه اى راکه مایل بودید مى زنیم، و قرآن را از آنها مطالبه مى کنیم تامعلوم شود قرآن و ماشما حتّى در یک کلمه وحتّى یک نقطه اختلاف ندارد (بسیارى از قرآن هایى که از ماآن استفاده مى کنیم ًعینا چاپ حجاز ومصر و سایر کشورهاى اسلامى است). بدون شک این گفتوگوى دوستانه و کام ال مستدل، سمپاشى عجیبى را که در ذهن یکى از رجال معروف آنها کرده بودند، برچید. منظور این است که بحث هاى مربوط بهامامت - بهگونه اى که در با لا گفتیم - وحدت جامعه اس لمى را تحکیم مى بخشد به وروشن شدن حقایق وکم شدن فاصله ها کمک مى کند.
2- امامت چیست؟ «امام» چنان که از عنوانش پیداست، به معنى پیشوا و رهبر مسلمانان است، و در اصول عقاید شیعه« امام معصوم »به کسى گفته مى شود که در همه چیز جانشین پیامبر است، با این تفاوت که پیامبر مؤسّس مکتب مى ،باشد وامام حافظ وپاسدار مکتب است، بر پیامبر(ص)وحى نازل مى گردد ولى بر امام ،نه اوتعلیماتش از راپیامبر(ص)مى ،گیرد وداراى علم فوق العاده اى است. از نظر شیعه، امام معصوم تنها ب ه معنى رهبر حکومت اس لمى نیست، بلکه رهبرىِ معنوى و مادى، ظاهرى و باطنى، و لصه رهبرى همه جانبه جامعه اسلامى را بر عهده دارد، او پاسدارى عقاید و احکام اسلامى را- بدون هیچ گونه اشتباه و انحراف- بر عهده دارد و او بنده برگزیده خدا است. ولى اهل سنت امامت راچنین تفسیر نمى ،کنند آنها تنها به معنى رئیس حکومت جامعه اسلامى مى ،دانند و بهتعبیر ،دیگر زمانداران رادر هر عصر وزمان، خلفاى پیامبر و ائمه مسلمین مى شمرند! البته در بحث هاى آینده ثابت خواهیم کرد که در هر عصر وزمان باید یک نماینده ،الهى پیامبر یا امام معصومى در روى زمین باشد. تا آیین حق را پاسدارى کند، و حق طلبان را رهبرى نماید، و اگر روزى به عللى از نظر مردم پنهان گردد، نمایندگانى از سوى او عهده دار تبلیغ احکام وتشکیل حکومت مى گردند. * * * فکر کنید و پاسخ دهید 1- منطق کسانى که مى گویند امروز روز بحث ازامامت ،نیست چیست؟ 2- در برابر این منطق چند پاسخ مستدل براى لزوم این بحث داریم؟ 3- چگونه دشمنان اسلام در میان مسلمین تفرقه افکندند، و راه پر کردن این شکاف ها چیست؟ 4- آیا نمونه هایى ازتفرقه افکنى دشمنان به خاطر دارید؟ 5- معنى«امامت » درمکتب شیعه و تفاوت آن با امامت در مکتب اهل سنت، چیست؟
