تفسیر قرآن:سوره بقره؛آیه178
#دوستان عزیزی که نماز و روزه و ختم قرآن قضای اموات(ره) برگردنشان میباشد می توانند با مراجعه به منوهای بالای صفحه وبلاگ وارد گزینه نماز و روزه استیجاری شوند واین دین بزرگ را از خود ساقط کنند.. /\ /\
«١٧٨»یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصاصُ فِی الْقَتْلى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى بِالْأُنْثى فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَیْهِ بِإِحْسانٍ ذلِکَ تَخْفِیفٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ رَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِکَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِیمٌ
اى کسانى که ایمان آوردهاید!(قانون)قصاص در مورد کشتگان،بر شما (چنین)مقرّر گردیده است:آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن،پس اگر کسى از ناحیه برادر(دینى)خود(یعنى صاحب خون و ولىّ مقتول)مورد عفو قرار گیرد.(یا قصاص او به خونبها تبدیل شود) باید شیوهاى پسندیده پیش گیرد و به نیکى(دیه را به ولى مقتول)بپردازد، این حکم تخفیف و رحمتى است از ناحیه پروردگارتان،پس براى کسى که بعد از این(از حکم خدا)تجاوز کند،عذاب دردناکى دارد. نکتهها:
«قصاص»از ریشه«قصّ»به معناى پیگیرى است.لذا به داستان دنبالهدار و پىدرپى «قصّه»مىگویند.پیگیرى قتل تا مجازات قاتل را«قصاص»گویند.
در هر اجتماعى گاهوبىگاه قتلى صورت مىگیرد،یک دین جامع و کامل همانند اسلام،در قبال چنین حوادثى باید طرح و برنامهى عادلانه و منطقى ارائه دهد که بتواند جلوى ازدیاد و تکرار چنین حوادث و همچنین جلوى انتقامهاى نابجا و احیاناً سوءاستفادهها را بگیرد،تا قاتلان،جسور نشوند و خون مظلوم به هدر نرود.
در جاهلیّت قبل از اسلام،گاه به خاطر کشته شدن یک نفر،قبیلهاى به خاک و خون کشیده مىشد و جنگهاى طولانى به راه مىافتاد.اسلام با طرحى که در این آیه مطرح شده،هم حفاظت خون مردم و هم رضایت طرفین و رعایت حدود و اندازه را در نظر گرفته است.البتّه قانون قصاص،حکم الهى که قابل عفو و اغماض نباشد،نیست،بلکه حقّى است براى صاحبان خون که مىتوانند با گرفتن دیه و یا بدون آن،از حقّ خود صرفنظر کنند.
سؤال:چرا در قانون قصاص،جنسیّت مطرح است؟اگر قاتل مرد و مقتول زن باشد،مرد را قصاص نمىکنند؟
پاسخ:قتل زن و مرد،از نظر الهى و انسانى و کیفر اخروى یکسان است،لکن در کیفر دنیوى فرق دارد و این به خاطر آن است که معمولا مرد نانآور خانه و قتل او سبب ضربه اقتصادى به خانواده است و قانون براساس نوع است،نه موارد نادر که ممکن است زنى نانآور باشد.
البته مرد در برابر زن با پرداخت ما به التفاوت دیه،قصاص مىشود.
پیامها:
١-در قانون قصاص،اصول تساوى و عدالت مورد توجّه است. «اَلْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى بِالْأُنْثى...»
٢-قاطعیّت و عطوفت در کنار هم لازم است. «فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ» گویا اولیاى مقتول،برادر قاتل هستند و قاتل،از مرز اسلام و اخوت بیرون نمىرود.
٣-حقوق اسلامى،آمیخته با اخلاق اسلامى است. «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصاصُ... فَمَنْ عُفِیَ» ٤-اسلام،نه مانند یهود تنها راه را قصاص مىداند و نه همچون مسیحیّت بهترین راه را عفو مىشناسد،بلکه راههاى مختلفى مثل قصاص،خونبها و عفو را مطرح مىکند. «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصاصُ... فَمَنْ عُفِیَ»
٥-جواز عفو قاتل و تبدیل قصاص به گرفتن خونبها،شاید براى تربیت شماست. «تَخْفِیفٌ مِنْ رَبِّکُمْ»
٦-تجاوز از حدود الهى و سوءاستفاده از آن ممنوع است.«فمن اعتدى علیه... فَلَهُ عَذابٌ أَلِیمٌ»
٧-اگر در قانونى تخفیف قرار دادید،به آن پابند بایستید. «ذلِکَ تَخْفِیفٌ... فَمَنِ اعْتَدى»