اعتقادات(۲۱ ):نیاز ما به وجودرهبران الهی
محدودیّت دانش ما
ممکن است بعضى چنین بیندیشند که آیا اصولا مبعوث شدن پیامبران از سوى خدا براى راهنمایى انسان ها ضرورت دارد؟ مگر عقل و خردِ ما براى درک واقعیّت ها کافى نیست؟ مگر پیشرفت علم ودانش بشر کمک بهکشف رازها و روشن شدن همه حقایق نمى کند؟ وآنگهى آنچه را پیامبران ممکن است براى ما بیاورند از دو حال خارج نیست: یا عقل ما بخوبى آن را درک مى ،کند نه یا و در صورت اوّل، نیازى به زحمت پیامبران نداریم، و در صورت دوم ما نمى توانیم زیر بار مطالبى که بر لف عقل وخردمان است برویم! از سوى دیگر: آیا این هیچ صحیح است که انسان خود را دربست در اختیار دیگرى بگذارد، و سخنان او را بدون چون و چرا بپذیرد؟ مگر پیامبران انسان هایى همچون خود ما نیستند؟ چگونه ما خود را در اختیار انسان هایى همچون خود مابگذاریم؟ * * * پاسخ ها: امّا با توجّه به چند نکته، پاسخ همه این سؤا لت روشن مى شود وموقعیّت پیامبران در نظام زندگى انسان ها معلوم مى گردد. 1- ما باید بدانیم که علم و دانش ما محدود است، و با تمام پیشرفت هایى که در تمام علوم و دانش ها نصیب بشر شده هنوز آنچه راکه مامى دانیم در برابر آنچه نمى دانیم همچون قطره اى در برابر ،دریا وکاهى در برابر کوه ،است و یا به گفته بعضى از دانشمندان بزرگ تمام علومى را که ما امروز در اختیار داریم الفبائى براى کتاب بزرگ عالم هستى محسوب مى شود. به تعبیر دیگر: قلمرو قضاوت و درک عقل ما منطقه کوچکى است که شعاع علم و دانش آن را روشن ساخته و ما از بیرون آن به کلى بى خبریم.
پیامبران مى آیند واین منطقه وسیع تا راآنجا که مانیاز داریم روشن مى سازند .در حقیقت عقل ما همچون نورافکن قوى و نیرومندى است، امّا پیامبران و وحى آسمانى همچون یک خورشید عالمتاب، آیا کسى مى تواند بگوید من با داشتن یک نورافکن قوى چه احتیاجى به خورشید دارم؟! بازبه تعبیر روشن تر :مسائل زندگى رامى توان بهسه گروه تقسیم کرد :«معقول» ، «نامعقول» « ومجهول». پیامبران هرگز سخن نامعقول یعنى چیزى بر ضد عقل و خرد نمى ،گویند واگر بگویند پیامبر نیستند، بلکه آنها در فهم و درک مجهولات به ما کمک مى کنند واین بسیار براى ما مهم است. بنابراین آنها که در گذشته مى گفتند باوجود عقل و خردِ آدمى، نیازى به پیامبران نیست (مانند برهمائى ،ها همان گروهى که در هندوستان و بعضى نقاط دیگر زندگى مى کنند ). یا وآنها که امروز مى گوین د با این همه پیروزى هاى علمى بشر احتیاجى پ بهیامبران وتعلیمات آنها نداریم، نه قلمرو علم و دانش بشر را شناخته اند نه ورسالت پیامبران را. این درست به آن مى ماند که کودکى که درس الفبا رادر جلسه اول خوانده بگوید من دیگر همه چیز را مى دانم ونیاز به معلم واستاد ندارم، آیا این سخن بى پایه نیست. تازهپیامبران فقط معلم نیستند، مسئله رهبرى آنها داستان جداگانه اى دارد که ًبعدا ًمشروحا ازآن سخن خواهیم گفت. 2- هیچ کس نمى گوید انسان خود رادربست در اختیار فردى همچون خودش ،بگذارد سخن اینجاست که پیامبران- چنان که بعداً ثابت خواهیم کرد با وحى آسمانى، یعنى با علم بى پایان ،خدا ارتباط ،دارند ما وباید ازطریق دلائل قطعى ارتباطشان را با خدا بشناسیم، تنها در این صورت است که سخنان این رهبران آسمانى را پذیرا مى شویم وتعلیمات حساب شده آنها را با جان و دل مى پذیریم. آیا اگر من به نسخه طبیب ماهر و دلسوزى عمل کنم کار لفى انجام داده ام؟! پیامبران طبیبان بزرگ روحانى هستند. آیا اگر من درس معلّم و استاد را که با عقل و فکرم هماهنگ است بپذیرم کار نادرستى کرده ایم؟ !پیامبران معلّم بزرگ بشرند. * * *
بهتر این است که ما دلائل لزوم بعثت پیامبران را از سوى خدا باز هم دقیق تر بررسى کنیم. ما به سه دلیل زنده، نیاز به راهنمایى پیامبران داریم: 1- نیاز از نظر تعلیم اگر ما بر یک مرکب خیالى و افسانه اى که ازامواج نور ساخته شده باشد سوار شویم، و در هر ثان یه سیصد ( هزار کیلومتر51 هزار فرسخ) در این فضاى بیکران سیر کنیم، بى شک هزاران عمر نوح مى خواهد تا بتوانیم تنها گوشه اى ازاین جهان پهناور و گسترده را تماشا کنیم. این عالم با این وسعت سرسام آورش ًمسلما بیهوده آفریده نشده به وطورى که در درس هاى خداشناسى آموختیم آفرینش این جهان سود و فایده اى به حال خدا ،ندارد چرا که اووجودى است از هر نظر کامل و بى نیاز وبى ،نهایت اوکمبودى ندارد که بخواهد ازطریق آفرینش جهان و بشر آن را برطرف سازد. بنابراین نتیجه مى گیریم که هدفش این بوده که بر دیگران جود و بخشش کند و سایر موجودات را به تکامل برساند، همچون آفتاب که بر ما زمینیان مى تابد بى آن که احتیاج ما بهداشته باشد، این تابش آفتاب تنها به سود ماست وگرنه ما چه کارى براى خورشید مى توانیم انجام دهیم. از سوى دیگر آیا معلوم ات ما به تنهایى براى پیمودن راه تکامل و رسیدن به مرحله یک انسان کامل از هر نظر کافى است. ما چه مقدار از اسرار جهان را مى دانیم؟ اص ال حقیقت حیات چیست؟ این جهان از کى به وجود آمده؟ هیچ کس پاسخ دقیق اینها را نمى داند. تا کى باقى خواهد ماند؟ باز کسى نمى تواند بهآن پاسخ بگوید. از نظر زندگى اجتماعى و اقتصادى هر یک از دانشمندان بشر نظریه اى دارند. مث ال گروهى«سرمایه دارى» راتوصیه مى ،کنند وگروه دیگرى «سوسیالیسم وکمونیسم » را و گروه سومى نه این را مى پسندند نه وآن و راهر دو رازیانبار مى شمرند.
در مسائل دیگرزندگى نیز این گونه اختلاف نظرها میان دانشمندان فراوان است. انسان حیران مى شود که در این میان کدام رابپذیرد؟! در این جا، از روى انصاف باید اعتراف کرد که براى رسیدن به هدف اصلى آفرینش یعنى« نمو و تکامل و پرورش انسان در تمام زمینه ها» احتیاج بهیک سلسله تعلیمات صحیح و خالى از اشتباه و متّکى به واقعیّات زندگى است، تعلیماتى که بتواند در این راه طولانى براى رسیدن به مقصد اصلى به او کمک کند. و این تنها از طریق علم خدا یعنى وحى آسمانى به وسیله پیامبران حاصل مى شود و به همین دلیل خداوندى که ما را براى پیمودن این راه آفریده باید چنین علم و دانشى در اختیار ما بگذارد. * * * 2- نیاز به رهبرى در زمینه هاى اجتماعى واخ لقى مى دانیم در وجود ما لوه بر«عقل و خرد »انگیزه هاى نیرومند دیگرى بهنام «غرائز وامیال » :وجود دارد غریزه خوددوستى، غریزه خشم و غضب، غریزه شهوت و غرایز و امیال فراوان دیگر. بدون شک اگر ما غرائز خود را مهار نکنیم و بر ما چیره شوند حتى عقل و خرد ما نیز زندانى مى ،شود و انسان همچون جبّاران وستمگران تاریخ مبدّل به گرگ درنده اى مى شود که ازگرگان بیابان به مراتب خطرناک تر است. ما براى تربیت اخ لقى نیاز به مربى داریم، نیاز به«الگو » و«اسوه » داریم که طبق اصل«محاکات » از گفتار و رفتار او سرمشق بگیریم. انسانى کامل و تربیت یافته ازهر نظر لزم است که در این راه پرفراز ونشیب دست ما را بگیرد و از طغیان غرایز ما جلوگیرى کند، اصول فضائل اخلاقی را با عمل و سخنش در دل و جان ما بنشاند، شجاعت و شهامت و انسان ،دوستى مروّت وگذشت ووفادارى، درستى و امانت و پاکدامنى را در روح ما پرورش دهد. چه کسى جز پیامبر معصوم مى تواند بهعنوان مربى وراهنما برگزیده شود؟! به همین دلیل ممکن نیست خداوند قادر مهربان ما را از وجود چنین رهبران و مربیانى محروم سازد.
(بقیه این بحث را در جلسه آینده خواهید خواند) فکر کنید و پاسخ دهید 1- آیا هر قدر بر علم و دانش شما افزوده مى شود احساس مى کنید که مجهو لت از مامعلوماتمان بسیار بیشتر است؟ (مثال بزنید) 2- آیا مى توانید فرق میان تقلید کورکورانه وپیروى ازپیامبران راروشن سازید؟ 3- اگر ما بدون راهنما از جاده ناشناخته اى ،برویم چه خطرهایى ممکن است را ماتهدید کند. 4- ابعاد نیاز ما به رهبرى پیامبران را توضیح دهید. 5- آیا حدس مى زنید چه بحث دیگرى در این زمینه براى درس آینده ناگفته مانده؟
