تفسیرقران:سوره بقره؛آیه 147و148
«١٤٧»اَلْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ
حقّ،(آن چیزى است که)از سوى پروردگار توست،پس هرگز از تردیدکنندگان مباش.
پیامها:
١-حقّ همان است که از منبع علم بىنهایت او صادر شده باشد. «اَلْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ»
٢-دستورها و فرامین الهى که از طریق وحى و یا روایات ثابت شود،جاى مجادله و مناقشه ندارد. «فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ»
٣-رهبر باید از قاطعیّت و یقین برخوردار باشد،به خصوص وقتى که قانونى را تغییر داده و سنّتى را مىشکند. «فَلا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ»
«١٤٨»وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً إِنَّ اللّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و براى هرکس قبلهاى است که به آن سوى رو مىکند.(بنابراین دربارهى جهتِ قبله گفتگو نکنید و به جاى آن)در نیکىها و اعمال خیر بر یکدیگر سبقت جویید.(و بدانید)هرجا که باشید،خداوند همه شما را(در محشر) حاضر مىکند،همانا خداوند بر هر کارى تواناست.
نکتهها:
براى کلمه «وِجْهَةٌ» دو معناست:قبله و طریقه.اگر این کلمه را همانند اکثر مفسّران به معناى قبله بگیریم،معناى آیه همان است که ترجمه کردهایم.امّا اگر کلمه «وِجْهَةٌ» را به معناى طریقه و شیوه بگیریم،معناى آیه این است:براى هر انسان یا گروهى،راه و طریقى است که بهسوى همان راه کشیده مىشود و هرکس راهى را سپرى مىکند.و این معنا نظیر آیهى ٨٤ سورهى اسراء است که فرمود: «کُلٌّ یَعْمَلُ عَلى شاکِلَتِهِ»
بعضى مفسّران،مراد از«هو»در «هُوَ مُوَلِّیها» را خدا دانستهاند که در این صورت معناى آیه چنین مىشود: هرکس قبلهاى دارد که خداوند آن را تعیین کرده است.
سبقت در کار خیر،ارزش آن را افزایش مىدهد.در قرآن با واژههاى «سارِعُوا» ، «سابِقُوا» و «فَاسْتَبِقُوا» در مورد کار خیر به کار رفته است.و در ستایش انبیا مىفرماید:
«یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ» ١آنها در نیکىها،شتاب و سرعت مىگیرند.
در برخى روایات ذیل این آیه آمده:در زمان ظهور امام زمان علیه السلام علاقمندان آن حضرت، از اطراف و اکناف جهان یکجا در حضور ایشان جمع خواهند شد. ٢
پیامها:
١-هر امّتى قبلهاى داشته و مسئله قبله،مخصوص مسلمانان نیست. «لِکُلٍّ وِجْهَةٌ»
٢-بحثهاى بیهوده را رها کنید و توجّه و عنایت شما به انجام کارهاى خیر باشد. «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ»
٣-به جاى رقابت و سبقت در امور مادّى،باید در کارهاى خیر از دیگران سبقت گرفت. «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ»
٤-روز قیامت،خداوند همه را یک جا جمع خواهد کرد و این نمونهاى از مظهر قدرت الهى است. «یَأْتِ بِکُمُ اللّهُ جَمِیعاً»