عصر ظهور

«١١٥»وَ لِلّهِ‌ الْمَشْرِقُ‌ وَ الْمَغْرِبُ‌ فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ‌ وَجْهُ‌ اللّهِ‌ إِنَّ‌ اللّهَ‌ واسِعٌ‌ عَلِیمٌ‌ 

مشرق و مغرب از آن خداست،پس به هر سو رو کنید،آنجا روى خداست، همانا خداوند(به همه جا)محیط‍‌ و(به هر چیز)داناست. 

نکته‌ها: 

یهود بعد از تغییر قبله‌ى مسلمانان از بیت‌المقدّس به کعبه،با ایجاد سؤال،القاى شبهه مى‌کردند که به چه دلیلى قبله تغییر یافته است.هرچند در آیه قبل(١٠٦)به اجمال و سربسته،خداوند پاسخ این‌گونه اعتراضات را بیان فرمود،ولى این آیه نیز بر این حقیقت تکیه مى‌کند که مشرق و مغرب از آن خداست و به هر سو رو کنید،خدا آنجاست.اگر کعبه نیز به عنوان قبله قرار داده شده است،براى تجلّى وحدت مسلمانان و تجدید خاطرات ایثارگرى و شرک‌ستیزى ابراهیم علیه السلام است و بدین سبب داراى قداست و احترام مى‌باشد. 

چنانکه در رساله‌هاى احکام مراجع آمده است،در نمازهاى مستحبى،قبله شرط‍‌ نیست و حتّى مى‌توان در حال راه رفتن یا سواره به‌جاآورد .برخى روایات نیز در ذیل این آیه،به این مطلب اشاره نموده‌اند. ١

جهت قبله به شرق یا غرب باشد،موضوعى تربیتى و سیاسى است،اصل و مقصود،یاد خدا و ارتباط‍‌ با او مى‌باشد.قرآن در ستایش گروهى از بندگان مى‌فرماید: «یَذْکُرُونَ‌ اللّهَ‌ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‌ جُنُوبِهِمْ‌» ١آنان خدا را به حال ایستاده و نشسته و خوابیده یاد مى‌کنند. 

و یا در پاسخ هیاهویى که براى تغییر قبله درست شد،مى‌فرماید: «لَیْسَ‌ الْبِرَّ أَنْ‌ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ‌ قِبَلَ‌ الْمَشْرِقِ‌ وَ الْمَغْرِبِ‌ وَ لکِنَّ‌ الْبِرَّ مَنْ‌ آمَنَ‌ بِاللّهِ‌» ٢یعنى:اى مردم! نیکى این نیست که رو به‌سوى شرق یا غرب در حال عبادت بکنید،بلکه نیکى در ایمان واقعى شما به خدا و انجام کارهاى خداپسندانه است. 

هرچند در آیه قبل،از بزرگترین ظلم یعنى تخریب مساجد یا منع از مساجد،سخن به میان آمد و یا اینکه در جاى دیگر مى‌فرماید:اگر جهاد نبود صوامع و بیع و مساجد ویران مى‌شدند. ٣ولى آیه بشارت به این است که مبادا مأیوس شوید و یا احساس ناامیدى و بى‌پناهى بکنید،تمام جهان،محل عبادت و همه جاى هستى قبله‌گاه است. 

پیام‌ها: 

١-هر کارى که به فرمان خداوند بوده و رنگ الهى داشته باشد،وجه الله و عبادت است. «فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ‌ وَجْهُ‌ اللّهِ‌» 

٢-خداوند در همه جا حاضر و بر هر چیز ناظر است. «إِنَّ‌ اللّهَ‌ واسِعٌ‌ عَلِیمٌ‌»