تفسیر:سوره بقره؛ایه84
«٨٤»وَ إِذْ أَخَذْنا مِیثاقَکُمْ لا تَسْفِکُونَ دِماءَکُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ تَشْهَدُونَ
و(به یاد آرید)هنگامى که از شما پیمان گرفتیم،خونهاى یکدیگر را نریزید و همدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید،پس شما(به این پیمان)اقرار کردید و خود برآن گواه هستید.
نکتهها:
شاید مراد از میثاق بنى اسرائیل دربارهى احترام به خون مردم،آیه ٣٢ سوره مائده باشد که مىفرماید:بر بنى اسرائیل نوشتیم که هرکس شخصى را بدون دلیل و از روى فساد در زمین بکشد،گویا همه مردم را کشته است. حقّ حیات،اوّلین حقّ براى هر انسان است و قتل نفس از گناهان کبیره مىباشد.همچنان که در سورهى مائده آیه ٣٢ کشتن یک نفر را بدون هیچ جرمى برابر با کشتن همه مردم شمرده است.امام باقر علیه السلام فرمود:تمام گناهان مقتول به گردن قاتل مىافتد. ١و نیز در حدیث آمده است:اگر اهل آسمانها و زمین در قتل یک نفر مؤمن شریک شوند،همه به دوزخ مىافتند. ٢
روش طاغوتها آن است که براى محکم کردن پایگاه خود،قلعهها و کاخها بنا مىکنند و مردم را آواره کرده و مورد آزار و هتک حرمت قرار مىدهند.در حالى که حتّى بستانکار حقّ ندارد،بدهکار را مجبور به فروش خانه خود نماید.و اگر شخصى در مسجد براى خود جاى بگیرد،کسى حقّ ندارد در آنجا نماز بخواند.و هرکس زودتر از دیگرى مکانى را براى کار یا عبادت یا کشاورزى انتخاب نمود،در اولویّت قرار مىگیرد و احدى حقّ مزاحمت ندارد.
انتقاد از یهودیان زمان رسول اکرم صلى الله علیه و آله که در جمله« أَقْرَرْتُمْ وَ أَنْتُمْ »به چشم مىخورد به خاطر عملکرد نیاکانشان است.آرى،هرکس به کار شخصى یا قومى مربوط به زمانهاى گذشته یا آینده راضى باشد،شریک در آن قلمداد مىشود.
پیامها:
١-براى اطمینان از انجام کارهاى مهم،سفارش و فرمان کافى نیست،میثاق و تعهّد لازم است. «أَخَذْنا مِیثاقَکُمْ»
٢-امنیّت جان و وطن،سفارش خداوند و مکاتب الهى است. «لا تَسْفِکُونَ، لا تُخْرِجُونَ»
٣-علاقه به وطن،یک حقّ فطرى و طبیعى است و سلب این حقّ،ظلم آشکار است. «وَ لا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ»
٤-جامعه به منزلهى پیکرى واحد است که افراد آن،اعضاى این پیکرند. «دِماءَکُمْ، أَنْفُسَکُمْ» ١