عصر ظهور

روایات  ائمه  اثنى  عشر  بعد  از  اثبات  امامت  و   لفت   لفصل  امام  امیرالمؤمنین  على  بن  ابیطالب(علیه  السلم)   سخن  از  امامت بقیه  امامان  به  میان  مى آید.   فشرده  بحث  در  این  زمینه  نیز  چنین است:

او  ال  روایات  متعدّدى  در  کتب  اهل  سنّت  و  شیعه،  امروز  در  دست  ماست  که  به  صورت  کلّى  سخن  از  لفت  «دوازده  خلیفه  و  امام  »بعد  از  پیامبر(صلى   الله  علیه  وآله)  مى گوید.    این  احادیث  در  منابع  بسیار  معروف  اهل  سنّت  مانند  صحیح  بخارى،  صحیح  ترمذى،  صحیح  مسلم، صحیح  ابى  داود   ومسند  احمد   وامثال  این  کتب  نقل  شده است.    در  کتاب«منتخب   لثر  »دویست  و  هفتاد  و  یک  حدیث  در  این  زمینه  نقل  کرده   که  قسمت  قابل  توجّهى از  آن،  از  کتب  علماى  تسنّن  و  بقیّه  از  منابع  شیعه است.   به  عنوان  نمونه  در  صحیح  بخارى  که  معروف  ترین  کتاب  اهل  سنّت  ،است  چنین  مى خوانیم:   «جابربن  سمرة  »می  گوید:  از  پیامبر(ص)  شنیدم  که  فرمود:  «ًیکون  اثنا  عشر امیرا-   فقال  کلمة  لم اسمعها-   فقال  ابی  انه  قال  کلهم  من  قریش:  «  ،دوازده  امیر  بعد  از  من  خواهند  بود،  سپس  جمله  ای  فرمود  که  من نشنیدم  پدرم  گفت  پیامبر(ص)  فرمود  همه  آنها  از  قریش هستند(»1  )   در«صحیح  مسلم  »همین  حدیث  را  چنین  نقل  مى  کند  که «جابر»   مى  گوید:  از  پیامبر(صلى   الله  علیه  وآله)  شنیدم  فرمود:  «ال  یزال    لس  لم  عزیزاً  الى  اثنا  عشر  خلیفة  ثم  قال  کلمة  لم  افهمها، فقلت   لبى  ما  قال  فقال کلهم  من  قریش;  اسلام  همواره  عزیز  خواهد  بود  تا  دوازده  خلیفه  و  جانشین،  سپس  کلمه  اى  فرمود  که  من  متوجّه  نشدم  از   وپدرم  سؤال  کردم،  پدرم  گفت،  پیامبر(صلى  الله  علیه  وآله)  فرمود  همه  آنها  از  قریشند».(2)  در  کتاب  مسندِ  احمد  از  عبدا  هلل  بن  مسعود،  صحابى  معروف  چنین  نقل  شده  که  از  پیامبر(  صلى  الله علیه  وآله)درباره  خلفاى  او  سؤال  کردند،  فرمود:  «اثنا  عشر  کعدة  نقباءِ  بنى  اسرائیل;  «  آنها  دوازده  نفرند، همچون  نقباء  و  رؤساى  بنى  اسرائیل  که  دوازده  نفر  بودند».(3)    محتواى  این  احادیث   این  احادیث  که  در  بعضى«عزت  اسلام  »  را  در  گرو«دوازده  خلیفه  »  و  در  بعضى  دیگر  بقا  و  حیات  دین  را تا   قیامت  در  گرو  آن  دانسته،  و  همه  را  از  قریش،  و  در  بعضى  همه  را  از«بنى هاشم»   معرفى  ،کرده  بر  هیچ  مذهبى   ازمذاهب  اس  لمى  جز  بر  مذهب  شیعه  تطبیق  نمى  ،کند  چرا  که  توجیه  آن  طبق  اعتقاد  اهل  تشیّع  کاملا  روشن  است،  در  حالى  که  علماى  اهل  سنّت  براى  توجیه  آن  گرفتار  بن  بست  شدیدى  شده اند.

آیا  منظور  خلفاى  چهارگانه  نخستین  به  اضافه  خلفاى  بنى  امیه   وبنى  عبّاس  مى  باشد؟  در  حالى  که  مى  دانیم   نهتعداد  خلفاى  نخستین  دوازده  نفر  ،بود  به  نه   وانضمام  بنى  ،امیّه  نه   وبنى  ،عباس   واین  عدد  دوازده   باهیچ  حسابى  تطبیق  نمى کند.   به   لوه  در  میان  خلفاى  بنى  امیّه  کسانى  مثل «یزید»    ودر  میان  بنى  عبّاس   کسانى  همچون«منصور  دوانیقى »   و«هارون  الرشید  »  بودند  که  در  ظلم  و  استکبار  و  جنایت  آنها  احدى  تردید  ندارد  و  ممکن  نیست  آنها به   عنوان  خلفاى  پیامبر  و  مایه  عزّت  و  سربلندى  اسلام  محسوب  شوند،  هر  قدر  معیارها  را  نیز  ساده  فرض  کنیم باز  آنها  قطعاً بیرونند.   و  از  اینها  که  بگذریم  عدد  دوازده  را  در  هیچ  مورد  جز  ائمه  دوازدهگانه  شیعه  نمى یابیم.   بهتر  این  است  رشته  سخن  را  در  این  جا  به  دست  یکى  از  علماى  معروف  سنّت دهیم:   «سلیمان  بن  ابراهیم  قندوزى  حنفى  »  در  کتاب«ینابیع  المودة  »چنین  مى گوید:   «بعضى  از  محقّقین  گفته  اند  :احادیثى  که   دلالت دارد بر  این  که  ِخلفاء  بعد   ازرسول  اکرم(  صلى   هلل علیه  وآله)دوازده  نفرند  مشهور  است،  و  از  طرق  زیادى  نقل  شده،  آنچه  با  گذشت  زمان  به  دست  مى  آید  این  است  که  مراد  رسول  خدا(صلى   الله  علیه  وآله)   از  این  حدیث،  دوازده  جانشین  از  اهل  بیت  و  عترت  او  هستند، زیرا   ممکن  نیست  اینحدیث  را  بر  خلفاى  نخستین  حمل  کرد،  چه  آنان  بیش  از  چهار  نفر  نیستند،  و  نیز  بر  بنى  امیّه  تطبیق  نمى  ،شود  زیرا  آنان   ازدوازده  نفر  ،بیشترند   وهمه   ،آنان  به  جز  عمر  بن  عبدالعزیز  ظالم  و  ستمگر بودند  و  دیگر  این  که  آنان «   ازبنى هاشم»   ،نبودند   وپیامبر(صلى  الله  علیه  وآله)   فرموده  تمام  دوازده  نفر از  بنى  ،هاشمند  همان  گونه  که  «عبدالملک  بن عمر»  «   ازجابر  بن سحره»   نقل  مى کند;    وآهسته  سخن  گفتن  پیغمبر(صلى  الله  علیه  وآله)  در  این  که  آنها   ازکدام  طائفه  هستند  شاهد  همین  سخن  ،است  زیرا  جمعى  از   لفت  بنى  هاشم  خوشدل  ،نبودند   وهمچنین  حدیث  قابل  تطبیق  بر  خلفاى  بنى  عباس   نیست،  زیرا  عدد آنها   بیش  از  دوازده  نفر  است،  و  از  این  گذشته  آنان  به  آیه  مودت( قل   ال  اسئلکم  علیه  اجرا   ال  المودة فى  القربى)(4)عمل  نکردند،  و  حدیث  کساء  را  نادیده  گرفتند!  بنابراین  حدیث  فقط  بر  دوازده  امامى  که  از  اهل  بیت  و  عترت  پیامبر(صلى الله  علیه  وآله)  بوده  اند  قابل  تطبیق است.

زیرا  آنان  از  نظر  علم  و  دانش  از  همه  دانشمندترند،  و  از  نظر  زهد  و  تقوى  از  همه  زاهدتر،  و  از  نظر حسب و  نسب  از  همه  عالى  ،ترند   وآنان  کسانى  هستند  که  علوم  و  دانش  هاى  خود  به   راوراثت   ازّجد  خود  رسول  خدا   بهدست  آورده اند.   و  آنچه  که  این  نظر  را  تأیید  مى  کند  حدیث  ثقلین   واحادیث  فراوان  دیگرى  است  که   ازپیامبر(  صلى  الله علیه  وآله)  رسیده  است».(5)  جالب  این  که  در  گفتوگویى  که   بابعضى   ازعلماى  حجاز  در  سفر  مکّه  ،داشتیم   تفسیر  دیگرى  براى این  حدیث  از  آنها  شنیدم  که  چگونگى  بن  بستى   راکه  آنها  در  این  زمینه  با  آن  روبه  رو  شده  اند  روشن  مى  ،سازد  آنها  مى  گفتند  .«شاید  منظور   از  دوازده  خلیفه  و  امیر  چهار  خلیفه  نخستین  است  که  در  آغاز  اسلام  بودند و  تعداد  دیگرى  که  در  آینده  خواهند  بود  و  هنوز  ظاهر  نشده  اند»!  و  به  این  ترتیب  ارتباط  و  به  هم  پیوستگى  این  خلفا  که   ازحدیث  پیامبر(علیه  السلام)   ،به  خوبى  روشن است  نادیده  گرفته شده.   امّا  سخن  ما  این  است  چه  لزومى  دارد  که  تفسیر  روشن  حدیث  را  که  با  امامان  دوازده  گانه  شیعه  هماهنگ  است  رها  ،کنیم   وخود  به   راوادى  هایى  بیفکنیم  که  بن  بستش  این  چنین  آشکار است.   *  *  *    تعیین  امامانبا  نام  قابل  توجه  این  که  :در  بعضى   ازروایات  که   ازطرق  اهل  سنّت   ازپیامبر  گرامى  اس  لم(صلى  الله  علیه  وآله)  به  ما  رسیده،  نام  دوازده  امام  صریحاً  آمده  است،  و  اسم  و  مشخّصات  آنها  تعیین  شده!  «شیخ  سلیمان  قندوزى »   عالم  معروف  اهل  سنّت  در  همان  کتاب«ینابیع  المودة  »  چنیننقل  مى کند:   «مردى  یهودى  به  نام  نعثل،  خدمت  پیامبر(صلى الله  علیه  وآله)   رسید  و  در  ضمن  سؤالاتش،  از  اوصیا و  جانشینان  بعد  از  او  سراغ  گرفت،  پیامبر(صلى الله  علیه  وآله)  آنها  را  چنین  معرّفى  فرمود:  «  ان  وصیى  على بن  ابیطالب  و  بعده  سبطاى  الحسن  و  الحسین  تلوه  تسعة  ائمة  من  صلب  الحسین  قال  یا  محمّد  فسمهم لى:

قال(صلى   الله  علیه  وآله)   اذا  مضى  الحسین  فابنه  على،  فاذا  مضى  على  فابنه  محمّد  فاذا  مضى  محمّد  فابنه جعفر،فاذا   مضى  جعفر  فابنه  موسى،  فاذا  مضى  موسى  فابنه  على،  فاذا  مضى  على  فابنه  محمّد،  فاذا  مضى  محمّد  فابنه  على، فاذا   مضى  علىفابنه  الحسن،  فاذا  مضى  الحسن  فابنه  الحجة  محمّد  المهدى(علیهم  السلام)  فهؤ  لاءِ  اثنا عشر;    وصى  من  على  بن  ابیطالب  است  و  بعد  از  او  دو  فرزندم  حسن  و  حسینند،  و  بعد  از  حسین  نه  امام  از  نسل او  خواهد  بود».  مرد  یهودى  گفت  نامشان  را ببر.    :پیامبر  فرمود«هنگامى  که  حسین  از  دنی  ا  برود  فرزندش  على  است،  و  هنگامى  که  فرزندش  على  از  جهان چشم   بربندد  فرزندش  محمّد  است،  و  هنگامى  که  محمّد  دنیا  را  وداع  گوید  فرزندش  جعفر  است،  و  بعد  از جعفر   فرزندش  موسى،  و  هنگامى  که  موسى  از  دنیا  برود،  فرزندش  على  است،  و  بعد  از  على  فرزندش  محمّد. و  هنگامى  که  محمّد  د  یده  از  جهان  بربندد  فرزندش  على  است.  و  پس  از  على  فرزندش  حسن  و  هنگامى  که حسن  از  جهان  برود  فرزندش  حجّت  محمّد  المهدى  است،  اینها  امامان  دوازده  گانه  اند».(6)   و  نیز  در  همان  کتاب  ینابیع  المودة  به  نقل  از«کتاب  مناقب  »حدیث  دیگرى  است  که  امامان  دوازده   گانه  را با   اسم  و  القاب  بیان  کرده،  و  در  مورد  حضرت  مهدى  اشاره  به  غیبت  و  سپس  قیام  او،  و  پر  کردن  صفحه  زمین از  عدل  و  داد،  آن  گونه  که  از  ظلم  و  جور  پر  شده  باشد،  مى  کند.(7)  البته  احادیث  از  طرف  شیعه  در  این  زمینه  بسیار  فراوان  و  فوق  حد  تواتر  است.  (دقّت  کنید)  *  *  *    هر  کس  بمیرد  و  امام  زمانش  را  نشناسد...  جالب  این  که  در  حدیثى  که  در  کتب  اهل  سنّت  نیز   ازپیامبر  اکرم(صلى   الله  علیه  وآله)آمده  است  مى  خوانیم  «من  مات  بغیر  امام  مات  میتة  جاهلیة;   کسى  که  بدون  امامى  از  جهان  برود،  مردن  او  مردن جاهلیّت  است!»(8)   همین  حدیث  در  منابع  شیعه  به  این  صورت  آمدهاست:  «من  مات   ال  یعرف  امامه  مات  میتة  جاهلیة;   کسى که  بمیرد  و  امام  زمان  خود  را  نشناسد  مرگ  جاهلیّت  است».(4)

این  حدیث  به  خوبى  گواهى  مى  دهد  که  در  هر  عصر   وزمانى  امام  معصومى  وجود  ،دارد  که  باید  او  را شناخت  و  عدم  شناسائى  او  آنچنان  زیانبار  است  که  انسان  را  در  سرحد  دوران  کفر  و  جاهلیّت  قرار  مى دهد.   آیا  منظور  از  امام  و  پیشوا  در  این  حدیث  همان  کسانى  است  که  در  رأس  حکومت  ها  قرار  ،دارند  چنگیزها  و  هارون  ها   وزمانداران  وابسته؟   بدون  شک  جواب  این  سؤال  منفى  است،  چرا  که  زمامداران  غالباً  افرادى  نادرست  و  ظالم  و  گاه  وابسته  به شرق  و  غرب،  و  عامل  سیاست  هاى  بیگانه  بوده   و،هستند   و  مسلماً  شناسایى  آنها  و  پذیرش  امامتشان  انسان  را به  «دارالبوار  »و  جهنم  مى فرستد.   پس  روشن  مى  شود  که  در  هر  عصر   وزمانى  امامى  معصوم  است  که  باید  را   اوپیدا  کرد   ورهبرى  را   اوپذیرا شد.    البته  اثبات  امامت  یکایک  امامان   لوه  بر  طریق  فوق  از  طریق  نصوص  و  روایاتى  که  از  هر  امام  سابق نسبت  به امام   لحق  رسیده  و  همچنین  از  طریق  اعجاز  آنها  نیز  محقق است.

    1.   صحیح  بخارى،  جزء0  ،  کتاب   لمقام،  ص199.  2.  صحیح  مسلم،  کتاب   لماره،  باب  الناس  تیع  لقریش.  5.   مسند  احمد،  ج1  ،  ص501.  4.   سوره  شورى،  آیه25.  6.   ینابیع  الموده،  ص445.  5.   ینابیع  الموده،  ص441.  6.   ینابیع  الموده،  ص442.  1.   المعجم المفهرس   للفاظ   لحادیث  النبوى،  ج5  ،  ص592.  0.   بحارا  لنوار، ج5   (چاپ  قدیم)،  ص  15.