تفسیرقرآن :سوره آل عمران ؛ آیه 68
«٦٨»إِنَّ أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِیُّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ اللّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ
همانا سزاوارترین افراد به ابراهیم،کسانى هستند که از او پیروى کردند و (نیز)این پیامبر و کسانى که(به او)ایمان آوردهاند و خداوند سرور و سرپرست مؤمنان است.
نکتهها:
از این آیه معلوم مىشود که نسبت ایمانى،فراتر و محکمتر از نسبت خویشاوندى است و افرادى که همفکر و هم خط و هم هدف باشند،به همدیگر نزدیکتر از کسانى هستند که در ظاهر قوم و خویشند،ولى به لحاظ فکرى و اعتقادى از همدیگر جدایند.امام صادق علیه السلام به یکى از یاران با وفایش فرمود:«أنتم و الله من آل محمد»به خدا سوگند که شما از آل محمّد صلى الله علیه و آله هستید.و سپس آیه فوق را تلاوت فرمود. ١رسول اکرم صلى الله علیه و آله نیز در مورد سلمان فارسى فرمودند:«سلمان منا أهل البیت» ٢
بااینکه آیه فرمود:نزدیکترین مردم به ابراهیم،پیروان او هستند،لکن نام پیامبر اسلام و مسلمانان را جداگانه برد،تا بهترین نمونهى پیروى را در وجود حضرت محمّد صلى الله علیه و آله و مسلمانان،به دنیا نشان دهد.
در روایتى آمده است:«انّ ولىّ محمّد مَن اطاع اللّه و انْ بَعُدتْ لَحمَته،و انّ عدوّ محمّد مَن عَصى اللّه و انْ قَرُبتْ قَرابته» ٣دوست و طرفدار محمّد صلى الله علیه و آله کسى است که خدا را اطاعت کند،هرچند به لحاظ فامیلى از او دور باشد و دشمن پیامبر کسى است که خدا را نافرمانى کند،هرچند با پیامبر نسبت و نزدیکى داشته باشد.
امام صادق علیه السلام فرمود:مراد از «اَلَّذِینَ آمَنُوا» در آیه،امامان و پیروان آنها هستند.
پیامها:
١-پیوند مردم با رهبر،پیوند مکتبى است،نه پیوند قبیلهاى،زبانى،منطقهاى و نژادى. «إِنَّ أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ»
٢-ملاک قُرب به انبیا،اطاعت از آنان است. «أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ»
٣-پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و مسلمانان،در خط ابراهیم و هم مرام و هم هدف با او هستند. «أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهِیمَ... وَ هذَا النَّبِیُّ»
اللهم عجل لولیک الفرج