تفسیرقرآن :سوره آل عمران ؛ آیه 64
«٦٤»قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلى کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنّا مُسْلِمُونَ
بگو:اى اهل کتاب! بهسوى سخنى بیایید که میان ما و شما مشترک است.
جز آنکه خداوند را نپرستیم و چیزى را شریک او قرار ندهیم و بعضى از ما بعضى دیگر را بجاى خدا ارباب نگیرد.پس اگر(از این پیشنهاد) سرباززدند،بگویید:گواه باشید که ما مسلمان و تسلیم خدائیم.
نکتهها:
دعوت بهسوى توحید و حقّ،لازم است.خواه با استدلال،خواه با مباهله و خواه از طریق دعوت به مشترکات. عدىّ بن حاتم بعد از اسلام آوردن،به پیامبر صلى الله علیه و آله عرض کرد:ما زمانى که مسیحى بودیم، هرگز یکدیگر را«ربّ»خود قرار نمىدادیم،پس مراد از جملهى «لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً» چیست؟
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند:آیا علماى شما احکام خدا را تغییر نمىدادند؟گفت:چرا! فرمودند:
پیروى از عالمى که قانون خدا را تغییر دهد،یک نوع بندگى و بردگى اوست. ١
پیامها:
١-مسلمانان باید بر سر مشترکات،با اهل کتاب به توافق برسند. «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلى کَلِمَةٍ...»
٢-باید در دعوت به وحدت،پیش قدم بود. «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ»
٣-اگر به تمام اهدافِ حقّ خود دست نیافتید،از تلاش براى رسیدن به بعضى از آن خوددارى نکنید. «تَعالَوْا إِلى کَلِمَةٍ...»
٤-یکى از مراحل تبلیغ،دعوت به مشترکات است. «کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ»
٥-در تبلیغ و دعوت دیگران،باید ابتدا به عقاید حقّه و مقدّسات مشترک،احترام گذارد. «کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ»
٦- یگانهپرستى و بیزارى از شرک،از جمله امور مشترک تمام ادیان آسمانى است. «کَلِمَةٍ سَواءٍ... أَلاّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ»
٧-توحید،سبب تعالى انسان است.«تعالوا»در جایى به کار مىرود که دعوت به رشد و بالا آمدن باشد. «تَعالَوْا... أَلاّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ»
٨-اطاعت بىچون و چرا از دیگر انسانها،نشانهى پذیرش نوعى ربوبیّت براى آنها و یک نوع عبودیّت براى ماست.در حالى که همهى انسانها با یکدیگر مساوى هستند. «لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً»
٩-اندیشهى آزاد و شخصیّت مستقل،شعار قرآن است. «لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً» ١٠-اعراض و سرپیچى مخالفان نباید در اراده و ایمان ما اثر بگذارد. «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنّا مُسْلِمُونَ»
١١-هر مبلّغى باید سرپیچى و اعراض مردم را پیشبینى کند تا مأیوس نشود.
«فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا...»
١٢-پس از استدلال و برهان،جَدل را قطع کنید. «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا...»
١٣-بندگى خدا،نفى شرک و طرد حاکمیّت غیر خداوند،از ویژگىهاى یک مسلمان واقعى است. «اِشْهَدُوا بِأَنّا مُسْلِمُونَ»