عصر ظهور

«١٣»قَدْ کانَ‌ لَکُمْ‌ آیَةٌ‌ فِی فِئَتَیْنِ‌ الْتَقَتا فِئَةٌ‌ تُقاتِلُ‌ فِی سَبِیلِ‌ اللّهِ‌ وَ أُخْرى‌ کافِرَةٌ‌ یَرَوْنَهُمْ‌ مِثْلَیْهِمْ‌ رَأْیَ‌ الْعَیْنِ‌ وَ اللّهُ‌ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ‌ مَنْ‌ یَشاءُ إِنَّ‌ فِی ذلِکَ‌ لَعِبْرَةً‌ لِأُولِی الْأَبْصارِ 
به یقین در دو گروهى که(در جنگ بدر)با هم روبرو شدند،براى شما نشانه(و درس عبرتى)بود.گروهى در راه خدا نبرد مى‌کردند و گروه دیگر که کافر بودند(در راه شیطان و هوس خود.)کفّار به چشم خود مسلمانان را دو برابر مى‌دیدند(و این عاملى براى ترس آنان مى‌شد)و خداوند هرکس را بخواهد به یارى خود تأیید مى‌کند.همانا در این امر براى اهل بینش،پند و عبرت است. 
نکته‌ها: 
این آیه مربوط‍‌ به جنگ بدر است که دو گروهِ‌ مسلمانان و کفّار در برابر یکدیگر قرار گرفتند. 
در این نبرد تعداد مسلمانان سیصد و سیزده نفر بود که هفتاد و هفت نفر آنها از مهاجران و دویست و سى و شش نفر از انصار بودند.پرچمدار مهاجران حضرت على علیه السلام و پرچمدار انصار سعد بن عباده بود.مسلمانان هفتاد شتر،دو اسب،شش زره و هشت شمشیر داشتند، ولى لشکر کفر بیش از هزار رزمنده و صد اسب‌سوار داشت.مسلمانان در آن جنگ با دادن بیست و دو شهید-چهارده نفر از مهاجران و هشت نفر از انصار-بر دشمن کافر که هفتاد کشته و هفتاد اسیر داده بود،پیروز شدند. 
جنگ بدر با پیش‌بینى قبلى انجام نشد.هدف،مصادره اموال کفّار به تلافى مصادرۀ اموال مسلمانان مهاجر از مکّه بود که به جنگ و برخورد نظامى انجامید. «فِی فِئَتَیْنِ‌ الْتَقَتا» 
سؤال:در این آیه مى‌خوانیم که کفّار،مسلمانان را دو برابر دیدند؛ «یَرَوْنَهُمْ‌ مِثْلَیْهِمْ‌» در حالى که در آیه‌ى ٤٤ سوره انفال مى‌خوانیم:مسلمانان در چشم کفّار کم جلوه کردند؛ «یُقَلِّلُکُمْ‌ فِی أَعْیُنِهِمْ‌» چگونه چنین چیزى ممکن است‌؟ 
پاسخ:ممکن است چنین گفته شود:در آغاز جنگ،مسلمانان را کم دیدند تا جرأت هجوم پیدا کنند و از کفّار مکّه کمک نخواهند،ولى در هنگام جنگ،آنان را زیاد دیدند و خود را باختند. 
بنابراین کم دیدن و زیاد دیدن در دو مرحله و دو زمان بود،لذا تناقضى وجود ندارد. ١
پیام‌ها: 
١-هدف جنگ باید براى خدا و دین خدا باشد. «فِی سَبِیلِ‌ اللّهِ‌» 
٢-رزمندگان مسلمان داراى یک هدف هستند. «فِئَةٌ‌ تُقاتِلُ‌ فِی سَبِیلِ‌ اللّهِ‌» 
٣-آنجا که خدا بخواهد دیدها،برداشت‌ها و افکار عوض مى‌شود.با همین چشم همین جمعیّت را دو برابر مى‌بیند. «یَرَوْنَهُمْ‌ مِثْلَیْهِمْ‌ رَأْیَ‌ الْعَیْنِ‌» 
٤-یکى از امدادهاى غیبى،ایجاد رُعب در دل دشمنان است. «یَرَوْنَهُمْ‌ مِثْلَیْهِمْ‌... وَ اللّهُ‌ یُؤَیِّدُ» 
٥-جنگ بدر نشان داد که اراده خداوند بر اراده خلق غالب و تنها امکانات مادّى، عامل پیروزى نیست. «یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ‌ مَنْ‌ یَشاءُ» 
٦-گرچه خداوند هرکس را بخواهد یارى مى‌کند؛ «مَنْ‌ یَشاءُ» ولى شرط‍‌ یارى آن است که مردم در مقام یارى دین او بپاخیزند. «فِی سَبِیلِ‌ اللّهِ‌» در جاى دیگر نیز مى‌فرماید: «إِنْ‌ تَنْصُرُوا اللّهَ‌ یَنْصُرْکُمْ‌» ٢
٧-هدف از بیان تاریخ باید عبرت و پندگیرى باشد.«لعبرة» 
٨-گرچه حوادث براى همه مایه‌ى پند و عبرت است؛ «کانَ‌ لَکُمْ‌ آیَةٌ‌» ولى درس گرفتن از نشانه‌ها،بصیرت و بینش مى‌خواهد. «لَعِبْرَةً‌ لِأُولِی الْأَبْصارِ» 
٩-کسانى که از جنگ بدر درس نگیرند،صاحب بصیرت نیستند. «لَعِبْرَةً‌ لِأُولِی الْأَبْصارِ»